تولّد اسطوره آرمان‌مرد در اشعار حماسی پس از شهادت سردار سلیمانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.

10.22103/mhq.2024.22891.1009

چکیده

اسطوره‌شناسی یکی از مقوله‌های برجسته در حوزه نقد ادبی است. بر اساس آرای برخی از نظریه‌پردازانی چون ویکو، اسطوره‌ها برساخته ذهن انسان‌ها هستند. بنا بر این نظریه، اسطوره می‌تواند یکی از تولیدات فرهنگی بشر محسوب شود. فضا و میدان اجتماعی هر دوره تاریخی، بسترساز آفرینش اسطوره‌های خاص آن دوره است و آثار ادبی تجلی‌گاه اسطوره‌های بر ساخته مردم‌اند. سردار سلیمانی آرمان‌مردی است که جامعه معاصر او را به عنوان اسطوره معرفی کرده و به تبع آن شاعران و نویسندگان به تحلیل و توصیف این اسطوره آرمانی در آثارشان پرداخته‌اند. مقاله حاضر می‌کوشد با روش تحلیل و توصیف، ضمن برشمردن ویژگی‌های برجسته اسطوره آرمان‌مرد، شخصیت سردار سلیمانی را در اشعار حماسه- مرثیه پس از شهادت ایشان واکاوی و بررسی نماید. آن‌طور که از نتایج پژوهش بر می‌آید، نامیرایی، ملی‌گرایی، پاس‌داشت ارزش‌های دینی- اخلاقی، خارق العادگی و پیوند با عوامل مافوق بشری از ویژگی‌های سردار سلیمانی، به عنوان اسطوره آرمان‌مرد در شعر معاصر است.

کلیدواژه‌ها


قرآن کریم
ابراهیمی دینانی، غلامحسین (1379). شعاع اندیشه و شهود در فلسفة سهروردی. تهران، حکمت، پنجم.
اسلامی ندوشن، محمدعلی (1363). زندگی و مرگ پهلوانان. تهران، توس.
بوردیو،  پی یرو (1379). جامعه شناسی و ادبیات، آموزش عاطفی فلوبر. ترجمه یوسف اباذری، ارغنون، شماره 9 و 10.
بهار، مهرداد (1376). از اسطوره تا تاریخ، تهران. چشمه.
رستگار فسایی، منصور (1369)، روایتی دیگر در مرگ رستم. فرهنگ، کتاب هفتم.
روزبه، محمدرضا (1389). ادبیات معاصر ایران (شعر). چاپ پنجم، تهران، نشر روزگار.
زرین کوب، عبدالحسین (1372)، شعر بی دروغ، شعر بی نقاب. چاپ هفتم، تهران، علمی.
علیپور، صدیقه (پوران) (2012). تحلیل ساختار اجتماعی منش، میدان، کنش در تولیدات ادبی، (نقدی تطبیقی بر شعر «خوان هشتم و آدمک (2)» اخوان ثالث و «شهر سندباد» بدر شاکر السیاب). مجله الدراسات الادبیه، صیف، خریف و شتا، العدد 2 و 3 و 4، صص250-221.
علیزاده، ناصر و دستمالچی، ویدا (1391). مطالعه تطبیقی خرق عادت در ادبیات عرفانی وسوررئالیستی. مجله ادبیات عرفانی و اسطوره شناسی، 71، 211-243 https://perlit.tabrizu.ac.ir/article_994.html.
فرای، نورتروپ (1374). ادبیات و اسطوره: مجموعه مقالات اسطوره و رمز. ترجمه جلال ستاری، تهران، سروش.
گری، جان (1378). اساطیر خاور نزدیک. ترجمه باجلان فرخی ، تهران، اساطیر.
مختاری، محمد (1369). اسطوره زال؛ تبلور تضاد و وحدت در حماسه ملی، تهران، آگه.
مصباح یزدی، محمدتقی (1367). معارف قرآن. قم، مؤسسة در راه حق.
منتظری، مهدی (1400). چکامه خونین عشق: گزیده اشعار شاعران در خصوص سردار دل‌ها شهید حاج قاسم سلیمانی. کرمان: امید کویر.
References
Bergin, T.G., & Fisch, M.H. (1968). The new science. Ithaca and London: Cornell university press.
David, C. (2000). Cambridge Encyclipedia. 4 Ed., Cambridge university press.
Getty, A. (1990). Goddess mother of living nature. London, Thames and Hudson LTD, https://www.amazon.com/ Goddess-Mother-Living-Nature-Imagination/dp/0500810338.
Clyton, J., & Rothstein, E. (eds). (1991). Influence and Intertextuality in Literary History. University of Wisconsin press, https://www.amazon.com/Influence-Intertextuality-Literary-History-Clayton/dp/0299130347.
سایت‌ها:
https://jebhemarket.ir (pdf)
https://ziaossalehin.ir