ارائه یک الگوی پرورشی بر اساس ابعاد و مؤلفه‌های تربیتی در دیدگاه حاج قاسم سلیمانی با هدف تقویت برنامه پرورشی در دوره متوسطه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه روانشناسی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران.

2 استادیار گروه روانشناسی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران.

10.22103/mhq.2024.22509.1003

چکیده

تربیت دانش آموزان و فرزندان این سرزمین وظیفه خطیری است که رهبر بزرگ انقلاب بر دوش ما قرار داده است تا نسل بعدی حافظان و پشتیبانان انقلاب اسلامی را در جامعه پرورش دهیم. در این راستا برنامه پرورشی در مدارس می‌تواند به عنوان یک اهرم جهت پرورش و تربیت جنبه‌های اخلاقی، اسلامی و معنوی دانش آموزان مورد استفاده قرار گیرد. یکی از مهم‌ترین استراتژی‌ها استفاده از یک الگو بومی و ملی است که به مثابه یک قهرمان باشد. سردار شهید قاسم سلیمانی که نه نتها یک رزمنده، جنگجو، فرمانده و یک مدیر بود بلکه یک قهرمان فراملی است که مکتب و فکرش همان مکتب اسلام بود. در نتیجه در این تحقیق به ارائه یک الگوی پرورشی بر اساس ابعاد و مؤلفه‌های تربیتی در دیدگاه حاج قاسم سلیمانی با هدف تقویت برنامه پرورشی در دوره متوسطه می‌پردازد. این تحقیق از نوع کیفی است و در قالب پارادایم تفسیرگرایی، به شیوه کیفی صورت گرفت. جامعه آماری ونمونه این پژوهش کلیه سخرانی‌های شهید حاج قاسم سلیمانی بود که بالغ بر 22 سخرانی و دستنویس بود که جمع‌آوری داده‌ها به شیوه کتابخانه‌ای و اسناد صورت گرفت. همچنین تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام شد. پس از تحلیل داده‌ها و استخراج مضمون‌های مورد نظر، 203مضمون پایه و با دسته‌بندی و تحلیل مضمون 18 مضمون سازمان یافته استخراج شد و در نهایت 5 مضمون فراگیر به‌دست آمد که به ترتیب ابعاد و مؤلفه‌های مکتب سردار شهید حاج قاسم سلیمانی تحت یک الگو ارائه شد.

کلیدواژه‌ها


ابراهیمی هرستانی، اصغر (1399). طراحی الگوی برنامه درسی تربیت انقلابی دانش آموزان جهت تربیت مدیران جهادی تمدن ساز. سلسله همایش‌های بین‌المللی گام دوم انقلاب اسلامی، (مقالات دومین همایش بین المللی گام دوم انقلاب). 1-31.
اسلامی، فاطمه؛ صاحبی هرندی، زهرا و شبانی، مظاهر (1400). تحلیل مؤلفه‌های شناسایی شده مدیریت تربیتی بر پایه مکتب شهید سلیمانی با تأکید بر سند تحول بنیادین آموزش و پرورش. همایش ملی آموزه‌های تربیتی در مکتب شهید سلیمانی، دانشگاه فرهنگیان، کرمان.
اسکندری، حسین (1391). بررسی رابطه بین میزان فعالیت‌های پرورشی مدارس و ابعاد هویتی دانش‌آموزان. فصلنامه روان‌شناسی تربیتی، 8(25)، 114-137.
اشرفی، اکبر (1401). جایگاه ولایت در مکتب شهید حاج قاسم سلیمانی. فصلنامه مشرق موعود، 16(61)، 201-236.
اصلانی، طاهر و فرجی، رباب (1395). پایبندی مذهبی و سلامت روانی دانش آموزان: بررسی نقش معلم و فعالیت‌های پرورشی- فرهنگی مدرسه. همایش ملی روانشناسی مدرسه، .https://sid.ir/paper/854569/fa
امام خامنه‌ای، سیدعلی (1398). برگرفته از وبسایت دفتر نشر و حفظ آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای: http://farsi.khamenei.ir/newspart-index.
امام خامنه‌ای، سیدعلی (1397). برگرفته از وبسایت دفتر نشر و حفظ آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای: http://farsi.khamenei.ir/newspart-index.
امام خامنه‌ای، سیدعلی (1397). بیانیه گام دوم انقلاب، برگرفته از وبسایت دفتر نشر و حفظ آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای: https://farsi.khamenei.ir/message-content?id=41673.
امیدی، لیلا (1398). مهم‌ترین ویژگی‌های اخلاقی شهید سلیمانی از زبان هم رزمش. خبرگزاری ایسنا. (14/10/1398)، https://www.isna.ir/xdF2fq.
امیری، جهاندار (1400). اصول تربیتی در آموزه‌های مکتب شهید سلیمانی. همایش ملی آموزه‌های تربیتی در مکتب شهید سلیمانی، دانشگاه فرهنگیان، کرمان.
پهلوان شریف، محمدامین و ملک پور، هادی (1399). طراحی الگوی توسعه سرمایه انسانی در مکتب شهید قاسم سلیمانی. دومین همایش بین المللی گام دوم انقلاب اسلامی: مکتب شهید سلیمانی؛ الگوی تربیت مدیران جهادی تمدن ساز، تهران، https://civilica.com/doc/1159701.
تاجور، آذر؛ پورطهماسبی، سیاوش و حسینی، امین (1387). نقش آموزش و پروش در نهادینه کردن فرهنگ ایثار و شهادت. مجموعه مقالات همایش ملی ترویج فرهنگ ایثار و شهادت، اصفهان: دانشگاه اصفهان.
تقوی، سید محمدرضا (۱۳۹۰). نظریه پردازش، پذیرش و پرروش دین: رویکردی نرم برای انتقال فرهنگ ایثار و شهادت. فصلنامه تربیت اسلامی، ۶(۱۲)، ۱۰۳-۷۵.
جنت بوداغی، اسدالله (1400). اصول تربیتی در آموزه‌های مکتب شهید حاج قاسم سلیمانی. همایش ملی آموزه‌های تربیتی در مکتب شهید سلیمانی، دانشگاه فرهنگیان، کرمان.
حسن‌زاده، نعمت؛ اسماعیلی شاد، بهرنگ و سلیمان‌پور عمران، محبوبه (1397). تأثیر برنامه‌های پرورشی بر جامعه‌پذیری دانش آموزان دوره ابتدایی. جامعه‌شناسی آموزش و پرورش، 6، 69-78.
حیدری خورمیزی، سیدمحمد و شوشتری، مهدی. (1399). «مؤلفه‌های فقه تربیتی مکتب شهید سلیمانی». سلسله همایش‌های بین المللی گام دوم انقلاب اسلامی. (مقالات دومین همایش بین المللی گام دوم انقلاب).
خانی، علی و محمدی، حمیدرضا (1399). بازشناسی مؤلفه‌های مکتب شهید سلیمانی مبتنی بر بیانات امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی). فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، سال 23، شماره 86، 37-6.
دانایی فرد، حسن و اسلامی، آذر (1390). کاربرد استراتژی پژوهشی نظریه داده بنیاد در عمل، ساخت نظریه بیتفاوتی سازمانی. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه امام حسین(ع). (1400). نطق سلیمان(مجموعه سخرانی‌های محوربندی شده سپهبد شهید قاسم سلیمانی). چاپ چهارم. نشر دانشگاه امام حسین(ع). تهران.
دهدشتی شاهرخ، زهره (1399). روش‌ها و تکنیک‌های تحقیق در علوم انسانی. نشر بازرگانی، تهران. چاپ اول.
دهقانی پوده، حسین و پاشایی هولاسو، امین (1399). تدوین الگوی فرماندهی شهید قاسم سلیمانی. فصلنامه مدیریت اسلامی، 28(2)، 13-37.
راهداری ده ایجی، رقیه و جلالی، ابراهیم (1401). مقایسه سبک تربیتی و الگوپذیری از شهدا در جوانان آشنا با رفتار و سیره شهدا و نا آشنا در شهرستان دزفول. پیشرفت‌های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش، سال پنجم، شماره 50.
رجبی، محمد (1399). شاخصه‌های مکتب شهید سلیمانی در اندیشه آیت‌الله العظمی خامنه‌ای(مدظله‌العالی). فصلنامه علمی، بصیرت و تربیت اسلامی، 17(55)، 31-56.  
رنجبریان، رسول (1399). طراحی الگوی مکتب شهید سپهبد قاسم سلیمانی (با تأکید بر الگوی تربیت‌کننده مدیران جهادی تمدن‌ساز در جمهوری اسلامی ایران). سلسله همایش‌های بین المللی گام دوم انقلاب اسلامی، 2(مقالات دومین همایش بین المللی گام دوم انقلاب)، 1-32.
رسولی شورکی، زهرا (1393). نقش مسجد در تربیت دینی کودکان و نوجوانان. پایگاه تخصصی مسجد.
سعادت نژاد، اسماعیل (1399). شاخص‌های فرهنگی در مکتب شهید سلیمانی. گرفته‌شده در دی‌ماه 1399 از بانک اطلاعاتی شهید حاج قاسم سلیمان.
شفیعی اپورواری، نعیمه و منگالی، زهرا (1393). بازآفرینی: شهدا الگوهای تربیت یافته دینی و اخلاقی برای جوان امروز. همایش ملی انجمن فلسفه تعلیم و تربیت ایران– 1393.
شهبازی سلطانی، محمد و صلواتیان، سیاوش (1396). شناسایی ویژگی‌های معرف مدیر جهادی به روش فراترکیب. فصلنامه مدیریت اسلامی، سال بیست و پنجم، شماره 1، 199-230.
شعبانی سارویی، رمضان (1394). «طراحی و تدوین الگوی فرهنگ دفاع مقدس. مطالعات ملی، 16(3 (63))، 45-62 .https://sid.ir/paper/483024/fa
شیرازی نژادهاشمی، سالار (1396). بررسی نقش اماکن مذهبی در پیشرفت اجتماعی. یازدهمین کنگره ملی پیشگامان پیشرفت، تهران، https://civilica.com/doc/742572.
ظهوریان، محمدعلی (1399). اصول مکتب شهید سلیمانی در چهارده روایت. دومین همایش بین‌المللی گام دوم انقلاب اسلامی: مکتب شهید سلیمانی الگوی تربیت مدیران جهادی تمدن ساز، دانشگاه جامع امام حسین، تهران، 22-1.
عابدی جعفری، حسن؛ تسلیمی، محمدسعید؛ فقیهی، ابوالحسن و شیخ زاده، محمد (1391). تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی. نشریه اندیشه مدیریت راهبردی، 5(2)، 151.
عباس‌زاده، روح اله (1399). مؤلفه‌های تربیتی مکتب شهید سلیمانی. سلسله همایش‌های بین المللی گام دوم انقلاب اسلامی، (مقالات دومین همایش بین المللی گام دوم انقلاب)، 1-22.
غلامی, نجفعلی (1399). تحلیل امنیت در مکتب شهید سلیمانی. فصلنامه تخصصی حکمرانی متعالی، 1(1)، 33-48.
فیضی، رضا؛ ندافان، مسعود و باباهادی، محمد باقر (1400). واکاوی مؤلفه‌های مکتب شهید سردار سلیمانی. مطالعات سیاسی مرکز پژوهش‌های مجلس، ت. ا. 8/2/1400.
قراباغی، میثم و ازگلی، محمد (1399). واکاوی سبک رهبری سردار شهید حاج قاسم سلیمانی الگوی متعالی رهبری خدمتگزار. مدیریت اسلامی، 28(4)، 113-139.
کاوند، ندا و جابر انصاری، محمدرضا (1400). تببین و واکاوی ابعاد تربیتی مکتب شهید سلیمانی. همایش ملی آموزه‌های تربیتی در مکتب شهید سلیمانی، دانشگاه فرهنگیان، کرمان.
کاظمی، علی‌رضا (1400). مکتب سردار سلیمانی بالاترین موقعیت تربیتی برای نسل جدید است. https://www.irna.ir/news/84493943.
کریمی، سیدعبدالمجید (1399). رفیق خوشبخت ما. مشهد: انتشارات زائر رضوی.
کیلانی، ماجد عرسان (1389). فلسفه تربیت اسلامی. ترجمه بهروز رفیعی. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت) مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی. قم.
لطیفی میثم (1399). روش موردکاوی به مثابه الگوی آموزش دلالت‌هایی برای تبیین مکتب شهید سلیمانی. مدیریت اسلامی، 28(4)، 9-32.
محمدی مصیری، علی (1399). شهادت سپهبد قاسم سلیمانی بازتولید امنیت هستی شناختی انقلاب اسلامی ایران.
محمدظاهری، محمد (1399). ارائه الگوی مدیریتی در تراز انقلاب برای مدیران عالی جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر سبک مدیریتی شهید سپهبد قاسم سلیمانی. فصلنامه مدیریت اسلامی، 28(1)، 21-46.
مردانی نوکنده، محمدحسین (1390). نقش فرهنگ شهادت درشکل دهی به هویت جوان ایرانی. همایش ملی فرهنگ ایثار و شهادت، قم.
ملکی راد، محمود (1400). کارکرد معرفتی و ارزشی فرهنگ انتظار در تعمیق راهبرد مقاومت با تأکید بر مکتب شهید سلیمانی. جامعه مهدوی، 2(شماره2(پیاپی4))، 125-156.
مقیمی، سید محمد (1398). سخن سردبیر (مدیریت بر مبنای اخلاص؛ جوهره مکتب شهید سلیمانی). فصلنامه مدیریت اسلامی، 27(3)، 5-12.
مهدیه، امید. (1399). ویژگی‌های رفتاری، مکتبی و دستاوردهای سردار سلیمانی. سلسله همایش‌های بین المللی گام دوم انقلاب اسلامی، 2(مقالات دومین همایش بین المللی گام دوم انقلاب)، 1-17.
موسوی، سید محمد (1398). مکتب شهید حاج قاسم سلیمانی در دفاع از حریم اهل بیت. فصلنامه علمی مطالعات بیداری اسلامی، 8(1)، 75-100.
موسوی، فرانک. (1401). بازنمایی ابعاد و مؤلفه‌های مدیریت شهید سلیمانی به منظور دستیابی به مدل عملیاتی مدیریت اسلامی. مطالعات مدیریت بر آموزش انتظامی، 15(57 (پیاپی 57))، 39-6.
نوری، یوسف (1400). مکتب شهید سلیمانی باید جزو برنامه‌های درسی دانش آموزان باشد. ایرنا.
نیک طبیعی، صدیقه و نصیری پور، راضیه (1400). الگوپذیری از مکتب شهید حاج قاسم سلیمانی در مبانی و اصول تربیت دینی فرزندان. همایش ملی آموزه‌های تربیتی در مکتب شهید سلیمانی، دانشگاه فرهنگیان، کرمان.
هاشمی، شهناز (1393). بررسی نقش رسانه در نظام تربیتی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش: تأکید بر ضرورت آموزش سواد رسانه‌ای. رسانه، 25(4)، 18-5.
Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77-101, https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1191/1478088706qp063oa.